|
|
Het echte geheim - Peter Russell
Verschenen in Ode nummer 100
In
succesfilms als The Secret krijg je een vreemde
mix van new-agewijsheid en kwantumfysica
voorgeschoteld. Maar hebben de filmmakers wel begrepen waar het in
wetenschap en spiritualiteit om draait?
Je schept je eigen
werkelijkheid. Gewoon 'positief denken', dan krijg je een nieuwe auto, een
fantastische baan, de perfecte partner, een dikke bankrekening. Deze
boodschap wordt tegenwoordig steeds vaker uitgedragen en klinkt luid en
duidelijk door in populaire documentaires als The
Secret, volgende op het succesvolle What
the Bleep Do We Know!?
Om hun stellingen te onderbouwen wijzen de filmmakers naar ontdekkingen uit
de kwantumfysica. Maar ze lijken enkele essentiele ideeen uit dit
baanbrekende wetenschappelijke onderzoek niet goed te hebben begrepen.
Neem het zogeheten 'waarnemerseffect': dit
betreft de invloed die de waarneming zelf heeft op het waargenomen
verschijnsel. Natuurkundigen hebben het in dit verband over de 'verdwijning
van de golffunctie'. Volgens een interpretatie die tot ieders verbeelding
spreekt, wordt de materiele werkelijkheid beinvloed door de aanwezigheid van
een waarnemer, waardoor de werkelijkheid in een
bepaalde toestand blijft steken. Maar volgens de oorspronkelijke
formulering, ontwikkeld door fysici als de Nobelprijswinnaar
Werner Heisenberg,
is het onze kennis van het systeem die blijft steken. Er is dus niets
veranderd in de werkelijkheid: het enige wat is veranderd, is de onzekerheid
van onze kennis.
Niettemin schep je je eigen ervaring van de
werkelijkheid. Neem het gezichtsvermogen. Het licht valt in je ogen en
veroorzaakt zenuwprikkels die naar je hersenen gaan. Daar worden de prikkels
geanalyseerd en wordt een beeld gevormd. Je denkt dat je de wereld ziet,
maar wat je ziet is een reconstructie van de wereld. Hetzelfde geldt voor de
andere zintuigen. Je hoort je eigen luisteren, enzovoort. Zo schep je
je eigen interpretatie van de werkelijkheid.
Hoe je de werkelijkheid waarneemt, hangt grotendeels af van je eigen
houding. Een positieve houding is natuurlijk een goed begin en verklaart
voor een deel waarom dingen soms precies zo gebeuren als jij wilt. Zo heb ik
gemerkt dat alles goed gaat als ik uitgerust, in harmonie met mezelf en
helder ben. Maar ik geloof niet dat dit komt doordat ik de wereld om me heen
'schep'. Het komt doordat ik mezelf in de goede gemoedstoestand heb gebracht
om kansen op te merken.
Om dit te bewijzen wordt vaak een beroep gedaan op het recent ontdekte
verschijnsel van de 'niet-lokaliteit' uit de natuurkunde. De kwantumtheorie
voorspelt dat een waarneming op de ene plaats een waarneming op een andere
plek ver weg kan beinvloeden. Einstein wees deze
'spookachtige werking op afstand', zoals hij het noemde, af en kwam tot de
conclusie dat er iets mis was met de
kwantumtheorie.
In het begin van de jaren tachtig voerde Alain
Aspect, een Franse natuurkundige, de eerste experimenten uit om de
voorspelling te toetsen. Als twee deeltjes in dezelfde kwantumtoestand
worden gecreeerd (bijvoorbeeld met dezelfde spin) en vervolgens op grote
afstand van elkaar worden gebracht, dan zal er een correlatie blijven
bestaan tussen hun respectieve kwantumtoestanden, zo toonde hij aan. Hij
merkte dat bij de meting van de spin van het ene deeltje, waardoor de
golffunctie ervan in een bepaalde toestand bleef steken, de golffunctie van
het andere deeltje in dezelfde toestand bleef steken, ook al konden de twee
deeltjes elkaar met geen mogelijkheid beinvloeden. Omdat het gaat om een
instantane correlatie, wordt dit door sommigen beschouwd als het bewijs voor
communicatie die sneller gaat dan het licht, of voor een nog niet ontdekt
veld buiten tijd en ruimte, waardoor iedereen met elkaar is verbonden en kan
communiceren.
Hoe dit precies werkt is niet helemaal duidelijk, daarom houden
natuurkundigen een slag om de arm. Ze spreken van
'verstrengeling', wat inhoudt dat de relatie tussen de deeltjes op de een of
andere wijze over lange afstanden bewaard blijft. Dat wil niet
per se zeggen dat
informatie sneller gaat dan het licht of dat er een veld buiten tijd en
ruimte bestaat. Er is sprake van een niet-lokale relatie, die in ons huidige
denken niet verklaard kan worden. Er gebeurt dus inderdaad iets
ongebruikelijks, maar ik geloof niet dat we dit soort natuurkundige
verschijnselen moeten aangrijpen om te verklaren wat er op ons eigen
bestaansniveau gebeurt.
Ik bedoel niet dat we niet positief moeten denken, of
dat we niet met elkaar verbonden zijn. Ik bedoel alleen maar dat het
niet juist is dit soort stellingen te onderbouwen met het huidige
natuurkundige onderzoek en dat het uiterst misleidend is om ze voor te
stellen als de ultieme waarheid of het 'Grote Geheim' van de kosmos, zoals
gebeurt in The Secret. Dat soort
hoogdravende beweringen wekt alleen maar valse verwachtingen.
Het vreemdste aan de films die koketteren met spiritualiteit, is dat ze
precies het tegenovergestelde bereiken. Met hun nadruk op het vergaren van
materiele rijkdom bevestigen ze het gevaarlijke denkbeeld dat geluk en
tevredenheid afhangen van wat je bezit, wat je doet en hoe anderen je zien.
Maar bijna alle grote geestelijke leiders hebben altijd gezegd dat geluk
uiteindelijk afhangt van hoe je vanbinnen over jezelf denkt, en niet van het
bezit van een mooiere auto of een beter betaalde baan dan die van iemand
anders. Wie anderen voorhoudt dat ze gelukkig kunnen worden door meer
spullen te vergaren versterkt juist het idee dat je gevoel over jezelf wordt
bepaald door wat je bezit. Juist die mentaliteit drijft ons ertoe de aarde
steeds meer uit te buiten en zal uiteindelijk de verdwijning van onze
beschaving betekenen.
Geestelijke leiders hebben er herhaaldelijk op gewezen dat het materialisme
de mensen helemaal geen gemoedsrust brengt, maar hen juist minder gelukkig
maakt. We maken onszelf ontevreden doordat we
menen dingen tekort te komen. Als we die dingen gaan zoeken, voelen we ons
een poosje beter. Maar dat duurt niet lang en algauw vinden we iets anders
om ontevreden over te zijn. De spirituele boodschap van The
Secret zou sterker zijn geweest als de film
had geholpen om
mensen daarvan te overtuigen.
Een bewustzijnsverandering is een waarnemingsverandering: een verandering in
de manier waarop je dingen ziet. Het echte geheim - dat alleen een geheim is
omdat iedereen het steeds vergeet - is dat je altijd kunt kiezen hoe je de
werkelijkheid ziet, ervaart en interpreteert. Dat bepaalt of je geluk en
rust zult vinden.
Peter Russell is een Britse
wetenschapper en is afgestudeerd in de fysica. Hij heeft een aantal boeken
geschreven en drie films gemaakt over bewustzijn.
www.peterrussell.com
Prive
Als je vragen of
opmerkingen hebt, kun je contact opnemen:
Bericht aan DJ Miss Unyk
HOME
© DJ Miss Unyk April 2006 Juli 2010 |
